Autor: adw. Kamil Miężalski Prawa i obowiązki świadka Wezwanie na przesłuchanie, czy to w charakterze świadka, czy też podejrzanego, z reguły wywołuje u wzywanego poczucie swego rodzaju niepewność. Zazwyczaj spowodowane jest to tym, iż jest to sytuacja nowa, bądź też zdarza się na tyle rzadko, że osoba taka nie czuję się w takiej roli pewnie. Dobrze […] Stąd też wzywanie osób w charakterze świadków bywa, przez prokuraturę i Policję, stosowane w sytuacji, kiedy prawidłowo należałoby przesłuchać osobę w charakterze podejrzanego (a zatem przy pełnym wachlarzu praw obronnych osoby przesłuchiwanej). Odpowiedź na pytanie o to, czy świadek powinien wziąć adwokata na przesłuchanie Kary porządkowe. Jeżeli bez należytego usprawiedliwienia nie stawimy się na wezwanie w charakterze świadka albo opuścimy postępowanie bez zezwolenia, wówczas grozi nam grzywna do 10 tys. złotych. W razie potrzeby, sąd może zarządzić zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie świadka przez policję. Wezwij policję. Jesteś świadkiem wypadku drogowego, napadu albo włamania? Słyszysz krzyki, widzisz bójkę lub inne niepokojące zdarzenie? Wezwij policję jak najszybciej. Dzięki temu sprawca może zostać złapany, a ty ochronisz siebie i innych przed jego kolejnymi działaniami. Niezwykle istotnym prawem dla niemal każdego podejrzanego jest prawo do korzystania z pomocy obrońcy. W szczególności ma to znaczenie w przypadku ustnego przedstawienia zarzutów, bowiem funkcjonariusz mógłby, w takiej sytuacji, natychmiast przejść do czynności przesłuchania. Jak zaś wskazano na wstępie, jest to sytuacja cechująca Obowiązek stawiennictwa świadka na wezwanie sądu Zgodnie z art. 177 Kodeksu postępowania karnego każda wezwana w charakterze świadka osoba ma obowiązek stawić się w sądzie i złożyć zeznania, nawet jeżeli nie wie, czego dotyczy sprawa, albo już wie, że i tak nic nie powie, nie wie nic co mogłoby dotyczyć odpowiedzialności . Nasi klienci często dzwonią do nas i mówią: „Otrzymałem wezwanie na świadka – co robić? Czy muszę się stawić na przesłuchanie? Mam wezwanie na świadka – czy mogę odmówić?”. Takiego wezwania zdecydowanie nie można zlekceważyć ze względu na obowiązek składania zeznań. Warto więc zapoznać się z kilkoma wskazówkami, które podpowiedzą, co robić przy wezwaniu na przesłuchanie. Wezwanie na przesłuchanie w charakterze świadka – czy muszę zeznawać? W przypadku otrzymania wezwania przyjście na przesłuchanie jest obowiązkiem (art. 177 § 1 – nieusprawiedliwiona nieobecność może zakończyć się finansową karą porządkową w wysokości do 3000 zł (art. 285 § 1 W ostateczności możliwe jest nawet zatrzymanie świadka przez policję i jego przymusowe doprowadzenie na przesłuchanie (art. 285 § 2 Po otrzymaniu wezwania należy więc bezwzględnie stawić się na policji, w prokuraturze lub w sądzie, w zależności od wyznaczonego miejsca przesłuchania. Przesłuchanie na świadka – jak wygląda? Na początku świadek jest proszony o przedstawienie swoich danych osobowych, które są wpisywane do protokołu przesłuchania. Później zostaje pouczony o jego prawach i obowiązkach w postępowaniu karnym, w szczególności o odpowiedzialności za składanie fałszywych zeznań. Wiele obaw rodzi samo przesłuchanie – czy można odmówić składania zeznań? Odpowiedź brzmi: nie, poza kilkoma wyjątkami, w których taka odmowa jest dopuszczalna. Poza współsprawcą przestępstwa, całkowicie odmówić składania zeznań może tylko osoba najbliższa dla podejrzanego lub oskarżonego (art. 182 § 1 i 3 czyli np. małżonek, córka, dziadek, rodzeństwo czy konkubent (art. 115 § 11 Wszyscy inni świadkowie są zobowiązani do odpowiedzi na wszystkie zadane pytania, z wyjątkiem tych, które mogą ich zdaniem narazić ich samych lub osoby im najbliższe na odpowiedzialność karną (art. 183 § 1 Wezwanie na przesłuchanie w charakterze podejrzanego a wezwanie na świadka Otrzymując wezwanie na przesłuchanie, zawsze należy się upewnić, czy jest to wezwanie w charakterze świadka, czy podejrzanego. Podejrzany lub oskarżony, w odróżnieniu od świadka, zawsze może odmówić składania wyjaśnień, bez podania przyczyny (art. 175 § 1 Problem pojawia się wtedy, gdy osoba wezwana w charakterze świadka rzeczywiście popełniła przestępstwo. Jako świadek co do zasady musi powiedzieć wszystko, o co tylko zostanie zapytana. Istnieje więc realne ryzyko, że funkcjonariusze uzyskają od świadka potrzebne informacje, a później na ich podstawie postawią mu zarzut popełnienia przestępstwa, czyniąc z niego osobę podejrzaną. W tego typu przypadkach niezwykle istotna jest rola adwokata, którego obowiązkiem jest dopilnowanie, aby jego klient wiedział, jak powinien zachowywać się na przesłuchaniu i poinformowanie go o jego prawach. W przypadku, gdy współpraca z adwokatem rozpocznie się dopiero po przesłuchaniu w charakterze podejrzanego, to zadaniem pełnomocnika jest przypomnienie prokuraturze, że złożone wcześniej zeznania w charakterze świadka nie mogą być dowodem ze względu na zakaz dowodowy. Takie podejście potwierdza Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2017, SDI 91/17. Wcześniejsze zeznania podejrzanego złożone w charakterze świadka nie mogą być więc wykorzystane w postępowaniu. Czyli w przypadku, gdy prokuraturze nie uda się zgromadzić innych dowodów, podejrzany musi zostać oczyszczony z zarzutów. Jeśli więc otrzymałeś wezwanie na przesłuchanie w charakterze świadka, a obawiasz się, że możesz zostać przy okazji oskarżony o popełnienie przestępstwa, niezwłocznie skontaktuj się z naszą kancelarią i zapewnij sobie profesjonalną pomoc. Wezwanie na policje w charakterze świadka. Pytanie z dnia 04 lipca Dzień dobry,Dostałam wezwanie na policję w charakterze świadka. Popełnienie przestępstwa art 286 par 1 KK. Niestety popełniłam to przestępstwo. Czy jeśli się przyznam to mogę liczyć na łagodniejsza karę? Co robić w takiej sytuacji? Dzień dobry, zapraszam do kontaktu telefonicznego +48509966636 albo mailowego kolodziejska@ Wysłano podziękowanie do {[ success_thanks_name ]} {[ e ]} Czy uznajesz odpowiedź za pomocną? {[ total_votes ? getRating() : 0 ]}% uznało tę odpowiedź za pomocną ({[ total_votes ]} głosów) Podziękowałeś prawnikowi {[ e ]} Wysłaliśmy znajomemu Twoją rekomendację Dzień dobry, wszystko zależy od dokładnych okoliczności sprawy, czy też od uprzedniej Pani karalności i warunków osobistych. Pozdrawiam adwokat Bernadetta Parusińska- Ulewicz adwokat@ tel.: 663-182-634 Wysłano podziękowanie do {[ success_thanks_name ]} {[ e ]} Czy uznajesz odpowiedź za pomocną? {[ total_votes ? getRating() : 0 ]}% uznało tę odpowiedź za pomocną ({[ total_votes ]} głosów) Podziękowałeś prawnikowi {[ e ]} Wysłaliśmy znajomemu Twoją rekomendację Chcę dodać odpowiedź Jeśli jesteś prawnikiem zaloguj się by odpowiedzieć temu klientowi Jeśli Ty zadałeś to pytanie, możesz kontynuować kontakt z tym prawnikiem poprzez e-mail, który od nas otrzymałeś. Nie znalazłeś wyżej odpowiedzi na swój problem? Wezwanie na policje w charakterze świadka z art 286 kk. Pytanie z dnia 03 grudnia 2019 Witam. Mam pytanie. Dostałem wezaanie na policję w charakterze świadka z art 286 §1. Nie wiem o co chodzi i nic nie zrobiłem. Co to może być? Proszę o pomoc. Witam, art. 286 §1 kk dotyczy tzw. oszustwa: "Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8." Jeśli nic Pan nie zrobił i dostał wezwanie jako świadek, proszę stawić się na wezwanie, tam się Pan dokładnie dowie o co chodzi. Pozdrawiam, adw. Katarzyna Jarosz Wysłano podziękowanie do {[ success_thanks_name ]} {[ e ]} Czy uznajesz odpowiedź za pomocną? {[ total_votes ? getRating() : 0 ]}% uznało tę odpowiedź za pomocną ({[ total_votes ]} głosów) Podziękowałeś prawnikowi {[ e ]} Wysłaliśmy znajomemu Twoją rekomendację Co to może być to się Pan dowie jak się Pan stawi. Obowiązkowo trzeba się stawić. Może coś Pan jednak wie, skoro został Pan wezwany jako świadek. Świadek generalnie "nic nie zrobił" ale może mieć jakieś informacje kto zrobił. Wysłano podziękowanie do {[ success_thanks_name ]} {[ e ]} Czy uznajesz odpowiedź za pomocną? {[ total_votes ? getRating() : 0 ]}% uznało tę odpowiedź za pomocną ({[ total_votes ]} głosów) Podziękowałeś prawnikowi {[ e ]} Wysłaliśmy znajomemu Twoją rekomendację Chcę dodać odpowiedź Jeśli jesteś prawnikiem zaloguj się by odpowiedzieć temu klientowi Jeśli Ty zadałeś to pytanie, możesz kontynuować kontakt z tym prawnikiem poprzez e-mail, który od nas otrzymałeś. Nie znalazłeś wyżej odpowiedzi na swój problem? Prześladowane wybranych grup społecznych nie będących ulubieńcami obecnych czasach polska prokuratura i policja spełnia nierzadko rolę narzędzia walki politycznej. Nękanie i szykanowane są często te grupy społeczne, które nie dość gorliwie głosują na partię rządzącą – Prawo i Sprawiedliwość. Jedną z takich szykanowanych grup są ojcowie po rozwodach walczący o kontakty z dziećmi, opiekę naprzemienną i przeciwstawiający się haraczowi alimentacyjnemu na dzieci, których nigdy nie widują. Znajduję się właśnie w tej grupie i jako taki jestem nękany i szykanowany przez polską prokuraturę oraz efekcie tego przez 3 lata byłem ponad 10 razy wzywany na komisariaty i komendy policji. Głównie na Komisariat Policji Warszawa Białołęka, ale również na Komendę Policji Politycznej na ulicy Wilczej oraz komendy na: Jagiellońskiej, Grenadierów, Żytniej. Wszystkie wezwania dotyczyły bezpośrednio lub pośrednio mojej walki o kontakty z dziećmi, których w wyniku działania ich matki właścicielki oraz polskich sądów, prokuratury oraz policji, nie widuję od 3 lat. Większość postępowań kończyła się niczym lub prawie niczym bo wszystkie zawiadomienia przeciwko mnie były nic nie warte ale często starano się mocno uwikłać mnie w różne zarzuty. Postępowania były wszczynane z zawiadomienia mojej byłej żony, jej rodziny lub urzędników państwowych, których krytykowałem i dalej fałszywe lub bezpodstawne zawiadomienia powinny kończyć się od razu odmową wszczęcia śledztwa z powodu niespełnienia znamion czynu karalnego, ale ja jako ojciec walczący o prawo do widywania własnych dzieci, jestem dla organów ścigania celem i zwierzyną do odstrzału. Takich jak ja naznaczył jako cel swoimi wypowiedziami Minister Sprawiedliwości i Prokurator Generalny Zbigniew Ziobro i teraz organa ścigania wiedzą już, że można a wręcz należy takich jak ja nękać. Jestem więc przez nich nękany od lat i przez te lata szykan nauczyłem się sporo o swoich prawach w kontakcie z organami ścigania. Poniżej przedstawiam moje praktyczne rady i wezwania na komisariaty policjiProkuratura i policja prowadząc działania nękające zwykle nie ma zbyt mocnych dowodów winy. Nie może więc od tak po prostu człowieka zgarnąć i zamknąć. Nieuzasadnione zatrzymanie i pozbawienie człowieka wolności, nawet krótkotrwałe, wiąże się ewentualnym procesem o odszkodowanie. Takie żądanie odszkodowania należy zgłosić w sądzie okręgowym w terminie roku (dla wykroczeń – 6 miesięcy) od daty uprawomocnienia się postanowienia dającego podstawę do odszkodowania (np. wyrok uniewinniający).Ponadto zastosowanie dłuższego aresztu (powyżej 48 godz.) wymaga zgody sądu. W efekcie prokuratura i policja musi tak działać by w nękaniu nie przekroczyć pewnej granicy, poza którą mieliby sami problemy. Zwykle stosują więc metodę nękających wezwań i przesłuchań w charakterze świadka. Liczą na to, iż nie znający swoich praw delikwent posypie się jakoś na pierwszym przesłuchaniu i potem można będzie na tym budować jakieś oskarżenie. Istotne jest również to, iż samo tylko wezwanie na komisariat dla zwykłego człowieka jest mocno stresujące. Ja byłem wzywany wiele razy i mnie akurat to już nie stresuje, a bardziej motywuje do działania, ale zwykły człowiek, który nie bywa wzywany na policję, może się takim wezwaniem lub prokuratura często stosuje metodę wzywania na przesłuchanie SMS-em lub telefonicznie. SMS-y nie są poprawną formą wezwania i nie należy traktować ich zobowiązująco. Również nie należy podejmować żadnych rozmów z policjantem lub prokuratorem przez telefon. Po prostu należy się od razu rozłączyć. Wezwanie powinno przyjść pocztą lub powinno zostać wręczone osobiście przez policjanta, którego tożsamość możemy zweryfikować. Wszelkie rozmowy powinny toczyć się również tylko w sytuacji, gdy możemy zweryfikować tożsamość rozmówcy. Przez telefon nie ma możliwości zweryfikowania tożsamości dzwoniącego. Policja edukuje w swych materiałach aby nie dawać się oszukiwać metodą „na dzwoniącego policjanta”. Ja wszelkie tego typu numery telefonów dodaje do blokowanych bez analizowania kto rzeczywiście wezwanie na przesłuchanie na komisariacie policji wysyłane jest pocztą w formie zwykłego awizo za potwierdzeniem odbioru. Jeżeli nie odbierzemy z poczty w przeciągu 14 dni awizowanego wezwania to wróci ono na komisariat z adnotacją „nie odebrano w terminie„. Każdy ma prawo wyjechać i nie odebrać wezwania. Jeżeli natomiast stwierdzimy na poczcie wprost, że awiza nie odbieramy to wówczas wróci ono na komisariat z adnotacją „odmowa odbioru„, co może stanowić okazję dla policji do nałożenia na nas kary do 10 000 zł za niestawiennictwo (art. 285 Kodeksu Postępowania Karnego). Podobnie będzie w przypadku zwykłego nieuzasadnionego wspomnieć, że w polskim prawie ciągle funkcjonuje mocno kontrowersyjna instytucja zwana „fikcją doręczeń”. Polega ona na tym, że pismo dwukrotnie awizowane uznaje się za doręczone, pomimo iż adresat go nie odebrał. Uważam stosowanie fikcji doręczeń w przypadku wezwania na policję za mocno wątpliwe i łatwe do podważenia. Policja ma spore uprawnienia i przez to sposoby na dostarczenia wezwania. Każdy rejon kraju ma swojego dzielnicowego, który powinien potrafić dostarczyć wezwanie w swoim rewirze. Wykorzystywanie tzw. fikcji doręczeń przez lokalny komisariat, w przypadku gdy stale przebywamy pod tym samym adresem, byłoby dla policji kompromitujące. Krótko rzecz ujmując, ewentualne powoływanie się przez policję na instytucję „fikcji doręczeń” powinno być, przy jej możliwościach dotarcia do obywatela, mało wiarygodne dla przypadku nałożenia przez policję kary grzywny za niestawiennictwo, należy złożyć pisemnie zażalenie na takie postanowienie do sądu rejonowego w terminie 7 dni od odebrania pisma. W zażaleniu należy wskazać powody niestawiennictwa oraz żądanie uchylenia kary grzywny. Jeżeli z jakiegoś powodu nie otrzymamy lub nie odbierzemy postanowienia o nałożeniu kary grzywny to wówczas zapewne sprawa trafi do egzekucji komorniczej. W takim wypadku należy złożyć w sądzie pozew przeciwegzekucyjny. W pozwie należy wskazać niezasadność kary oraz fakt, iż postanowienie o nałożeniu kary nie zostało nam nigdy fizycznie doręczone. Można również złożyć wniosek o umorzenie kary ze względu na trudną sytuację materialną. Jeżeli postępowanie nie zostanie umorzone, to wtedy należy odwołać się od postanowienia oddalającego do sądu wyższej instancji. W ostateczności, jeżeli wszystkie sposoby zawiodą, a egzekucja komornicza okaże się bezskuteczna, to wówczas sąd może zamienić karę grzywny na prace doprowadzenie na policjęJeżeli nie odbierzemy nigdy wezwania, to prokurator może zarządzić przymusowe aresztowanie i doprowadzenie na przesłuchanie. Takie doprowadzenie narusza w drastyczny sposób nasze konstytucyjne prawo do wolności. Wydanie zarządzenia przez prokuratora o naszym doprowadzeniu stanowi dla niego ogromne ryzyko zawodowe i z pewnością nie wyda takiego zarządzenia w sprawie błahej lub przy słabym materiale dowodowym. Bezprawne zatrzymanie jest przestępstwem określonym w art. 189 kodeksu karnego i podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Ponadto bezpodstawne zarządzenie o zatrzymaniu i doprowadzeniu na komisariat jest nadużyciem uprawnień przez prokuratora (art. 231 kodeksu karnego) i podlega karze do 3 lat. Rozsądny prokurator nie będzie ryzykował i nie wyda takiego zarządzenia pochopnie. Według mnie, w sprawie błahej, nie wyda takiego zarządzenia próba zatrzymania obywatela odbywa się o 6 rano. Wtedy delikwent zwykle śpi i zbudzony nie ma głowy do kombinowania. Pomiędzy 22 a 6 rano jest to zabronione. Policja przychodzi więc o 6 rano i dzwoni do drzwi. Jeżeli nikt nie otwiera to niewiele mogą zrobić. Drzwi wyważyć bez poważnego uzasadnienia nie mogą. Nawet jeżeli ktoś otworzy drzwi to policja może wejść bez nakazu do mieszkania tylko w sytuacji, gdy jest uzasadnione podejrzenie ukrywania się w nim przestępcy lub jest szansa znalezienia przedmiotów pochodzących z przestępstwa. Jeżeli drzwi otworzy ktoś inny niż wzywany świadek to wejść bez pozwolenia nie mogą nawet jeżeli podejrzewają, że w mieszkaniu świadek aktualnie przebywa. Jeżeli natomiast drzwi otworzy sam świadek to wówczas będzie już musiał udać się z nimi na komisariat celem bez zgody sądu powinno trwać do 48 godzin. W tym czasie powinny zostać przeprowadzone wszystkie czynności z zatrzymanym. Podczas zatrzymania policja musi podać przyczynę i podstawę prawną. Na nasze żądanie, muszą powiadomić osobę najbliższą lub zakład pracy o naszym zatrzymaniu. Zatrzymany powinien być traktowany godnie i humanitarnie. Ulubiona zabawa polskich policjantów i policjantek w rozbieranie do naga zatrzymanych jest naruszeniem godności człowieka i kwalifikuje się do pozwu o odszkodowanie ze skarbu państwa. Zatrzymany ma prawo do niezwłocznego kontaktu z adwokatem. Może również zażądać zbadania przez lekarza. Jeżeli zażąda badania lekarskiego i bezpośredniej rozmowy z adwokatem to wówczas mało prawdopodobne jest by policja zdążyła ze wszystkim w 48 godzin. Wszelkie uchybienia policji należy wykorzystać w skargach i zażaleniach. W terminie 7 dni należy złożyć do sądu zażalenie na zatrzymanie. Tak jak wspomniałem wcześniej, w terminie roku od wyroku uniewinniającego lub umorzenia sprawy, należy złożyć do sądu okręgowego pozew o odszkodowanie ze skarbu państwa za bezprawne zatrzymanie. W przypadku bezpodstawnego zarządzenia o zatrzymaniu, należy również złożyć do prokuratury krajowej zawiadomienie o popełnieniu przez prokuratora przestępstwa z art. 189 i 231 kodeksu karnego. Jeżeli prokuratura odmówi lub umorzy sprawę, należy złożyć w sadzie karnym prywatny akt oskarżenia przeciwko świadka podczas przesłuchaniaZwykle pierwsze przesłuchanie odbywa się w charakterze świadka. Daje to policji większe, niż w przypadku podejrzanego, możliwości wyciągnięcia z obywatela obciążających go informacji. Świadek ma mniejsze prawa niż podejrzany. Nawet jeżeli jesteśmy o coś podejrzani to i tak będą chcieli nas przesłuchać na początku w charakterze świadka. Główna różnica jest taka, że świadek podlega odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań i może odmówić zeznań tylko w ściśle określonych okolicznościach. W niniejszym artykule zakładam, że wezwanie w charakterze świadka dotyczy ewentualnego postawienia właśnie nam zarzutów. Zeznając w charakterze świadka powinniśmy pamiętać o trzech zasadniczych prawach:Możemy odmówić składania zeznań jeżeli sprawa dotyczy najbliższej odmówić odpowiedzi na konkretne pytanie, wtedy gdy odpowiedź naraża nas lub najbliższą rodzinę, na odpowiedzialność karną, hańbę, szkodę majątkową albo spowodować naruszenie prawnie chronionej tajemnicy jesteśmy pytani o sytuację lub fakt, którego przebiegu nie pamiętamy to wówczas należy stwierdzić, że na pytanie nie jesteśmy w stanie odpowiedzieć ze względu na braki w pamięci. Mamy do tego pełne jako świadka osoby, której policja zamierza postawić zarzuty jest dużym nadużyciem. Niestety policja stosuje to nagminnie, gdyż świadek ma mniejsze prawa przy przesłuchaniu. Trzeba się bronić przed takim nadużyciem. Radzę więc po prostu odmawiać odpowiedzi na pytania powołując się na niepamięć lub ostatecznie na to, iż odpowiedź naraża nas lub osobę bliską na odpowiedzialność karną. Nie musimy przy tym uzasadniać o jakie przestępstwo lub wykroczenie w charakterze świadka na komisariacie policjiKażde postępowanie prowadzone na policji odbywa się pod nadzorem prokuratury. To określony prokurator decyduje o wezwaniu, przesłuchaniu, postawieniu zarzutów, wysłaniu aktu oskarżenia etc. Policja w zasadzie sama, bez pozwolenia prokuratury, zbyt wiele zrobić nie może. Zawsze każdą sprawę nadzoruje konkretny prokurator. Często prokurator wręcz przygotowuje pytania, które zadać ma prowadzący przesłuchanie przesłuchaniu należy pamiętać o tym, że policjanci bez przerwy kłamią. Dla policjanta kłamstwo to narzędzie, które pozwala mu uzyskać obciążające zeznania. Nie wolno dawać wiary w to co mówią oraz temu co obiecują. Często starają się nakłonić delikwenta do przyznania się do określonego czynu karalnego, obiecując przysłowiowe „gruszki na wierzbie”, a więc zmniejszenie kary, umorzenie etc. To zwykła ściema. W prawodawstwie polskim nie ma tzw. „umowy obrończej”, którą znamy z filmów amerykańskich. W Polsce nie ma możliwości zawarcia ugody z policją czy prokuraturą. Ani policja, ani nawet prokuratura, nie decyduje o winie i nie ma wpływu na wymiar kary. O tym decyduje sąd karny. Policja i prokuratura może jedynie zaproponować określoną karę w akcie oskarżenia kierowanym do sądu, ale sąd i tak wymierzy karę według własnego uznania. O tym, co policja lub prokuratura naobiecywała na przesłuchaniu, sąd nigdy nawet się nie dowie, gdyż nie znajdzie się to w aktach jeżeli ktoś jest winny to w ramach obrony nie powinien się do niczego przyznawać podczas przesłuchania na policji. Nic mu to konkretnego in plus nie da. Pomoże policji jedynie w oskarżeniu samego siebie i poprawi im statystyki. Jeżeli ktoś liczy na ulgowe traktowanie w związku z przyznaniem się do winy, to najlepiej niech się przyzna już przed samym sądem karnym, nawet na ostatniej rozprawie. Będzie wówczas znał przebieg procesu, zeznania i nastawienie przesłuchania na policji sporządzany jest pisemny protokół. Protokół powinniśmy podpisać aby potwierdzić zawarte tam zeznania. Należy więc protokół przeczytać i jeżeli wszystko się zgadza, podpisujemy go. Niekiedy zdarza się, że przesłuchujący ma swoją tendencyjną koncepcję wpisywania naszych zeznań do protokołu. Krótko mówiąc przeinacza nasze zeznania by uzyskać określony efekt. Zdarzało mi się to za każdym razem na Komisariacie Policji Warszawa Białołęka. W takiej sytuacji należy żądać sprostowania protokołu. Jeżeli policjant odmówi sprostowania to wówczas mamy prawo protokołu nie podpisać i na tym przesłuchanie się nie podpisujemy protokołu, który jest zasadniczo niezgodny z naszymi zeznaniami i nas obciąża. Często stosowanym przez policję mykiem w protokołach jest zamieszanie sprostowania w taki sposób, że poprzednia wadliwa treść pozostaje, a obok dopisywania jest nowa treść z dopiskiem „sprostowano” (Komisariat Warszawa Białołęka). Takiego protokołu też nie podpisujemy. Protokół ma stanowić dokładnie odzwierciedlenie tego co chcemy zeznać, a nie historię poprawek. Niepodpisany protokół nie będzie mógł być wiarygodnym dowodem w sprawie, jednakże nie podpisanie protokołu nie hamuje postępowania i możliwości postawienia zarzutów. Świadek nigdy nie otrzymuje kopii protokołu ze swoich zeznań oraz nie jest informowany o umorzeniu postępowania. Jeżeli zeznawaliśmy jako świadek i przez miesiąc czy dwa od tego momentu nie otrzymaliśmy ponownego wezwania na komisariat, to znaczy że postępowanie względem nas niemal na pewno zostało zarzutów i prawo do obrońcyJeżeli prokuratura i policja zbiorą na nas wystarczająco dużo dowodów lub co gorsza sami przyznamy się do winy to wówczas stawiają nam zarzuty. Od tego momentu stajemy się stroną postępowania ze statusem podejrzanego. Takiemu podejrzanemu przysługuje sporo znanym prawem jest prawo do obrońcy. Może to być obrońca z wyboru lub z urzędu. Jeżeli nie jesteśmy w stanie ponieść kosztów ustanowienia obrońcy, to wówczas możemy ubiegać się o zwolnienie z kosztów jego ustanowienia. Należy pamiętać, że nawet w przypadku zwolnienia z kosztów, sąd może na koniec obciążyć nas wynagrodzeniem obrońcy, gdy uzna, że zwolnienie z kosztów było niesłuszne. Obrońca z urzędu otrzymuje znormatyzowane wynagrodzenie. Przy prostych sprawach jest to kilkaset złotych. Dla adwokata nie jest to wielka kwota i niestety przekłada się to na jego zaangażowanie w o ustanowienie obrońcy z urzędu oraz zwolnienie z kosztów ustanowienia tego obrońcy [pobierz PDF] [pobierz DOC]Odradzam wnioskowanie o obrońcę z urzędu w sytuacji, gdy pozostajemy na wolności, mamy dostęp do internetu i możemy sami pisać wnioski procesowe. W polskich realiach obrońca z urzędu opłacany według norm prawem przepisanych to według mnie zwykła lipa. Wygląda to tak, że na nasze żądanie policja kieruje wniosek o wyznaczenie obrońcy do sądu karnego. Potem konkretnego obrońcę wskazuje na zlecenie sądu – rada adwokacka. Z doświadczenia wiem, że w rzeczywistości to pole do nadużyć i zwykłej korupcji. Często sprawy trafiają z ustawki do adwokatów wyspecjalizowanych właśnie w zarabianiu masowym na pełnomocnictwach z urzędu. Taki adwokat spraw z urzędu bierze maksymalnie dużo i sam nie jest w stanie ich wszystkich prowadzić. Ma do dyspozycji całe rzesze młodych adwokatów na praktyce i to im przekazuje sprawy na zasadzie tzw. pełnomocnictwa substytucyjnego. Ci z kolei wyręczają się dalej i wspomagają aplikantami adwokackimi. W efekcie wyznaczonego adwokata nigdy nie widzimy na oczy a pojawiają się za to młodzi pełnomocnicy substytucyjni lub aplikanci. Aplikant adwokacki posiada wiedzą głównie teoretyczną. Zbiera on po prostu doświadczenie na obronach z urzędu. Takiego aplikanta widzimy po raz pierwszy pięć minut przed rozprawą. Jego wiedza o naszej sprawie ogranicza się jedynie do przeczytania dodać, że posiadając adwokata, odbieramy sobie również pewne istotne przywileje procesowe np. nasze pisma nie mogą być dotknięte brakami formalnymi bo jesteśmy reprezentowani przez tzw. „profesjonalnego pełnomocnika”. Często też pisma procesowe sąd wysyła tylko do naszego normatywnie adwokaci z urzędu idą zwykle na masówkę i prowadzą na raz dziesiątki spraw. Nie odbierają telefonów. Ignorują pisma otrzymane z sądu. Kompletnie nie interesują się sprawą merytorycznie i są nastawieni na to by ciągnąć ją jak najdłużej, gdyż wówczas otrzymują więcej pieniędzy za kolejne rozprawy. Nie wywiązują się ze swoich obowiązków np. z napisania ustalonego pisma procesowego w jest inna niż wygląda to w telewizji. W sprawach medialnych często adwokatami z urzędu są renomowani adwokaci. Dla nich sprawa medialna to reklama i budowanie wizerunku etc. W przypadku spraw mało medialnych adwokat z urzędu to zazwyczaj zwykłe podejrzanegoOprócz prawa do obrońcy, podejrzany ma wiele innych praw. Oto najważniejsze z do odmowy składania zeznań w ogólności lub do odmowy odpowiedzi na konkretne pytania bez podania przyczyny. Nie mamy obowiązku dostarczania dowodów na samego siebie i możemy odmówić zeznań w części lub w do składania fałszywych zeznań, jeżeli służy to naszej obronie. To organa ścigania mają nam udowodnić winę a my możemy bronić się na wszelkie sposoby, nawet do złożenia,w toku przesłuchania, wyjaśnień na piśmie. Daje to możliwość pełnego ustosunkowania się do zarzutów w sytuacji, gdy przesłuchanie wydaje się nam tendencyjne. Przesłuchujący może z ważnych przyczyn, odmówić nam prawa do wyjaśnień na piśmie. Takie ograniczenie podlega kontroli do żądania sporządzenia pisemnej informacji jakie fakty i dowody zostały przyjęte za podstawę zarzutów. Bardzo ważny wniosek. Dzięki niemu dowiemy się na jakich konkretnie dowodach prokuratura chce oprzeć ewentualny akt oskarżenia. W przypadku naciąganych zarzutów zwykle właśnie z tym wnioskiem policja oraz prokuratura ma spore problemy. Jeżeli unikają konkretów to znaczy, że sami nie wierzą w swoje zarzuty i niewiele mają. Niestety w Polsce prokurator lub policjant nie ponosi żadnej odpowiedzialności za bezpodstawne zarzuty czy bezpodstawny akt oskarżenia. W efekcie często wolą wystosować akt oskarżenia niż przyznać do błędu i wycofać z zarzutów. Jak już postawią zarzuty to zrobią wszystko by się z nich nie o sporządzenie pisemnej informacji jakie fakty i dowody zostały przyjęte za podstawę zarzutów [pobierz PDF] [pobierz DOC]Prawo do wnioskowania o dostęp do akt i sporządzenia ich fotokopii. Dzięki wglądowi w akta możemy zapoznać się z całym postępowaniem, a więc z dokumentacją dowodową i zeznaniami. W toku postępowania przygotowawczego zgodę na wgląd w akta wydaje prokurator prowadzący. Może on (w skrajnym przypadku) ograniczyć wgląd tylko do części akt dotyczących czynności z naszym udziałem. Na taką decyzję służy o udostępnienie akt sprawy [pobierz PDF] [pobierz DOC]Prawo żądania odpisu protokołu z przesłuchania. Możemy też złożyć wniosek o wgląd w akta i samemu sporządzić fotokopię protokołu, jednakże zajmie to więcej czasu, gdyż wymaga decyzji prokuratora i wizyty na komisariacie lub w o odpis protokołu z przesłuchania [pobierz PDF] [pobierz DOC]Prawo do zażalenia wszystkich postanowień, zarządzeń i innych czynności naruszających nasze prawa. Zażalenia na postanowienia policjanta prowadzącego postępowanie składamy do nadzorującego prokuratora. Zażalenia na prokuratora składamy do prokuratora nadrzędnego, chyba że ustawa przewiduje, że należy je wnosić do sądu. Prawo do składania wniosków o przeprowadzenie czynności w postępowaniu przygotowawczym. Bardzo istotne uprawnienie podejrzanego. Przykładowe wnioski do pobrania:Wniosek o dołączenie i przeprowadzenie dowodu z dokumentu [pobierz PDF] [pobierz DOC]Wniosek o zabezpieczenie dowodu w sprawie w postaci nagrań z monitoringu [pobierz PDF] [pobierz DOC]Wniosek o przesłuchanie świadków [pobierz PDF] [pobierz DOC]Powyższe wnioski o przeprowadzenie czynności mogą zostać nieuwzględnione przez prowadzącego postępowanie jeżeli uzna, że nic nie wniosą do sprawy. Jeżeli się z tym nie zgadzamy, to podczas procesu w sądzie karnym możemy podnosić kwestie ignorowania istotnych wniosków dowodowych lub nie przeprowadzenia istotnych wnioskowanych czynności przez prowadzącego postępowanie. Należy również o tym napisać w ewentualnej wnioski najlepiej składać w biurze podawczym prokuratury nadzorującej postępowanie. Aby móc to zrobić, powinniśmy znać prokuratorską sygnaturę DS postępowania. Powinien podać ją nam policjant prowadzący sprawę. Sygnaturę DS podajemy we wniosku i wówczas taki wniosek możemy złożyć w biurze podawczym prokuratury. Można również złożyć wniosek u policjanta dyżurnego komisariatu, na którym prowadzone jest postępowanie. Wystarczy wtedy podać sygnaturę KP postępowania na komisariacie (znajduje się na wezwaniach). Optymalnym jest podanie obu sygnatur. Wnioski przygotowujemy w dwóch identycznych podpisanych egzemplarzach. Jeden egzemplarz jest dla organów ścigania. Na drugim osoba przyjmująca pismo musi się podpisać i przybić pieczątkę instytucji. Ten egzemplarz jest dla nas na dowód złożenia. Może przydać się w sądzie lub przy składaniu ewentualnej postępowania przygotowawczegoJeżeli prokuratura uzna, że nie ma kompletnie szans na skazanie to wówczas powinna umorzyć postępowanie. Niestety jednak, tak jak pisałem powyżej, bezpodstawne zarzuty czy bezpodstawny akt oskarżenia, nie wiążą się z żadną odpowiedzialnością dla prokuratora. Zwykle więc prokurator nie chce przyznać się do błędu i brnie w akt oskarżenia licząc na to, iż pomocny sędzia wybawi go z problemu niskim wyrokiem nakazowym. Polska rzeczywistość to nie amerykański film. Prawda jest taka, że obecnie sędziowie chętnie pomagają prokuratorom idąc im na rękę w ten czy inny sposób. Przecież mają tego samego przełożonego – Ministra Sprawiedliwości i Prokuratora Generalnego Zbigniewa Ziobro. Widać to chociażby po statystykach oddaleń zażaleń na postanowienia prokuratury. W zasadzie wszyscy młodzi sędziowie powołani za prezydentury Andrzeja Dudy uwalają wszystkie takie zażalenia po kieruje więc akt oskarżenia do sądu i od tego momentu nasz status zmienia się z osoby podejrzanej na osobę oskarżoną. Przed skierowaniem aktu oskarżenia do sądu mamy prawo do końcowego zaznajomienia się z aktami postępowania. Kopię samego aktu oskarżenia otrzymujemy pocztą już z sądu procesu przed sądem karnymPodczas procesu karnego w sądzie, oskarżony zachowuje najważniejsze prawa, a więc:Prawo do obrońcy z urzędu oraz zwolnienie z kosztów ustanowienia tego dostępu do akt i sporządzenia ich do odmowy składania zeznań w ogóle lub do odmowy odpowiedzi na konkretne pytania bez podania do składania fałszywych zeznań, jeżeli służy to naszej do składania pism do przeprowadzenia nowego do wnioskowania o przesłuchanie nasza wina nie budzi wątpliwości, to w prostych sprawach, w których możliwe jest orzeczenie kary grzywny lub ograniczenia wolności, sąd może bez przeprowadzania rozprawy „zaproponować” tzw. wyrok nakazowy (grzywna lub prace społeczne). Wyrok nakazowy otrzymuje się przesyłką poleconą. Jeżeli nie zgadzamy się z wyrokiem nakazowym to należy w terminie 7 dni złożyć do sądu sprzeciw od wyroku nakazowego. Sprzeciwu nie trzeba uzasadniać. W wyniku sprzeciwu, wyrok nakazowy utraci moc, a sprawa będzie rozpoznawana w normalnym postępowaniu karnym przed nasza wina nie budzi wątpliwości i popełniliśmy przestępstwo zagrożone karą do 15 lat, to przed zakończeniem pierwszego przesłuchania wszystkich oskarżonych w sądzie karnym, można przyznać się do winy i złożyć wniosek o wydanie wyroku skazującego oraz wymierzenie określonej kary. Jest to tzw. dobrowolne poddanie się karze. Sąd może uwzględnić wniosek, jeżeli nie sprzeciwi mu się prokurator oraz strona podczas postępowania przygotowawczego rażąco naruszano nasze prawa lub cała sprawa jest przykładem czysto politycznego nękania określonej grupy społecznej to wówczas należy skorzystać z prawa do złożenia na policjanta możemy kierować do Komendy Głównej Policji. Taka skarga zostanie potem przekazana zgodnie z właściwością do Biura Spraw Wewnętrznych Policji, Naczelnika Wydziału Kontroli Komendy Wojewódzkiej Policji i/lub Komendanta Rejonowego na prokuratora możemy skierować do Prokuratury Krajowej. Taka skarga zostanie potem przekazana zgodnie z właściwością do Prokuratury Regionalnej, Prokuratury Okręgowej oraz do Rzecznika Dyscyplinarnego zapoznaniu się ze skargą przeprowadzone zostanie postępowanie kontrolne. O jego wynikach zostaniemy powiadomieni o odszkodowanie za niesłuszny akt oskarżenia lub niesłuszne zarzutyJeżeli naruszono w jakikolwiek sposób nasze prawa podczas postępowania przed organami ścigania to istnieje możliwość pozwania w trybie cywilnym o odszkodowanie komendanta komisariatu policji lub prokuratora rejonowego, jako przedstawicieli skarbu państwa. W obecnym stanie prawnym trzeba jednak udowodnić bezprawność działania policji lub prokuratury co jest trudne. Niestety postępowanie takie jest przy tym kosztowne, gdyż opłata sądowa wynosi 5% wartości sporu. Można oczywiście ubiegać się o zwolnienie z tej opłaty w przypadku trudnej sytuacji starania by ułatwić pozywanie policji i prokuratury za niesłuszne oskarżenia czy zarzuty. W marcu 2021 roku Senat przyjął propozycję RPO wg. której każdy komu postawiono niezasadne zarzuty lub sporządzono niesłuszny akt oskarżenia będzie mógł dochodzić odszkodowania w trybie karnym, a wiec bez konieczności ponoszenia sporych kosztów. Otworzy to drogę do pozywania w trybie karnym Komendantów Komisariatów i Prokuratorów Rejonowych już za samo niesłuszne postawienie zarzutów lub niesłuszny akt oskarżenia. Przyjęcie tego prawa będzie gigantycznym krokiem w kierunku walki z agresją systemu represji Ziobry i Kaczyńskiego. Zbigniew Ziobro dwa lata sabotował ten projekt ale Senat zmiany przyjął. Teraz projekt trafi do Sejmu. Wezwanie na przesłuchanie w charakterze świadka w postępowaniu karnym do sądu lub prokuratury może przydarzyć się każdemu z nas. W większości przypadków jest to dość kłopotliwy obowiązek, należy jednak traktować go poważnie. Poniżej wyjaśnimy jak najlepiej przygotować się do występowania w roli świadka i zminimalizować szanse na wejście w zatarg z prawem. Czy muszę się stawić? Tak. Na podstawie art. 177 § 1 Kodeksu postępowania karnego ciąży na Tobie ustawowy obowiązek stawienia i złożenia zeznań jeśli zostaniesz do tego wezwany. Za niestawienie się we wskazanym miejscu i wskazanym czasie możesz zostać ukarany grzywną o wysokości do 3000 złotych, ponadto możliwe jest zasądzenie Twojego zatrzymania i przymusowego doprowadzenia (art. 285 Kodeksu postępowania karnego.). Oczywiście przysługuje Ci prawo do zwrotu kosztów stawiennictwa. Aby otrzymać zwrot musisz jednak złożyć odpowiedni wniosek - ustnie do protokołu lub na piśmie, w terminie 3 dni od dnia zakończenia czynności z Twoim udziałem. Twój pracodawca ma prawny obowiązek zwolnić Cię z pracy na czas stawiennictwa określonego w wezwaniu. W wyjątkowych sytuacjach (takich jak choroba, kalectwo czy inna niedająca się pokonać przeszkoda) możliwe jest dokonanie przesłuchania także na odległość np. w drodze wideokonferencji lub w miejscu Twojego pobytu. Niestawiennictwo świadka w prokuraturze lub sądzie, jeśli nastąpiło z uzasadnionych przyczyn (obłożna choroba, pogrzeb bliskiej osoby, wezwanie doręczone po terminie rozprawy itd.), można pisemnie usprawiedliwić przed datą określoną w wezwaniu lub do tygodnia od doręczenia postanowienia wymierzającego karę pieniężną. W piśmie powinieneś przedstawić dowody na wystąpienie usprawiedliwiających Cię okoliczności. Jeśli przyczyną niestawiennictwa jest choroba wymagane jest odpowiednie orzeczenie lekarskie. Pismo należy zostawić w biurze podawczym lub wysłać pocztą. Pamiętaj, że sądy interpretują „usprawiedliwioną nieobecność” dość wąsko – argumenty takie jak nawał pracy czy choroba dziecka nie wystarczą aby uniknąć przesłuchania. Czy muszę zeznawać? Jeśli oskarżony lub podejrzany jest dla ciebie osobą najbliższą masz prawo odmówić zeznań na jego temat. Wiąże się to z całkowitą odmową zeznań – nie jest dopuszczalne zeznawanie w sposób selektywny lub wyłącznie na korzyść oskarżonego/podejrzanego. Zgodnie z art. 115 §11 Kodeksu karnego osobą najbliższą jest: małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek, osoba pozostająca we wspólnym pożyciu (także jeśli ma ono homoseksualny charakter). Prawo odmowy zeznań trwa mimo ustania małżeństwa lub przysposobienia. Przysługuje ono również świadkowi, który (w innej toczącej się sprawie) jest oskarżony o współudział w przestępstwie objętym postępowaniem. Uprzedzenie świadka o prawie odmowy zeznań powinno nastąpić przed pierwszym przesłuchaniem. Osoba uprawniona do odmowy złożenia zeznań może oświadczyć, że chce z tego prawa skorzystać nie później niż przed rozpoczęciem pierwszego zeznania w postępowaniu sądowym. Zeznania złożone wcześniej nie będą mogły wówczas służyć za dowód ani być odtworzone. Należy pamiętać, że prawo do odmowy zeznań nie zwalnia od stawiennictwa na wezwanie. Świadek ma także prawo odmówić udzielenia odpowiedzi na pytanie, jeżeli odpowiedź mogłaby narazić jego lub osobę dla niego najbliższą na odpowiedzialność za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe. Prawo to przysługuje każdemu świadkowi - w przeciwieństwie do odmowy zeznań nie dotyczy wyłącznie sfery ochrony oskarżonego/podejrzanego. Na podstawie art. 183 §2 Kodeksu postępowania karnego świadek ma prawo żądać, aby jego przesłuchanie odbyło się na rozprawie z wyłączeniem jawności, jeśli treść zeznań mogłaby narazić na hańbę jego lub osobę dla niego najbliższą. Pojęcie „hańba” można rozumieć jako „ujawnienie okoliczności odnoszących się do sfery życia intymnego, mogących wywołać wstyd, utratę dobrego imienia lub poniżyć daną osobę.”[1] W przypadku gdy przesłuchanie ma dotyczyć znanych Ci informacji tajnych, ściśle tajnych, zastrzeżonych, poufnych czy objętych tajemnicą zawodową, aby móc ich udzielić musisz najpierw zostać zwolniony od obowiązku zachowania tajemnicy. W przypadku informacji tajnych i ściśle tajnych zwolnienie musi pochodzić od uprawnionego przełożonego; dla informacji zastrzeżonych, poufnych i objętych tajemnicą zawodową od obowiązku zachowania tajemnicy mogą Cię zwolnić sąd i prokurator. Informacje objęte tajemnicą adwokacką, radcowską, notarialną, doradcy podatkowego, lekarską, dziennikarską, statystyczną lub tajemnicą Prokuratorii Generalnej, mogą zostać ujawnione podczas przesłuchania wyłącznie, gdy jest to niezbędne dla dobra wymiaru sprawiedliwości, a okoliczność nie może być ustalona na podstawie innego dowodu. Jeśli zostałeś zwolniony z obowiązku zachowania tajemnicy Twoje przesłuchanie odbędzie na rozprawie z wyłączeniem jawności, chyba, że chodzi o tajemnicę lekarską, a pacjent lub inny uprawniony podmiot wyrazi zgodę na ujawnienie informacji. Zgodnie z treścią art. 180 §3 Kodeksu postępowania karnego zwolnienie dziennikarza od obowiązku zachowania tajemnicy nie może dotyczyć danych umożliwiających identyfikację autora materiału prasowego, listu do redakcji lub innego materiału o tym charakterze, jak również identyfikację osób udzielających informacji opublikowanych lub przekazanych do opublikowania, jeżeli osoby te zastrzegły nieujawnianie powyższych danych. Przesłuchiwani w zakresie informacji objętych obowiązującą ich tajemnicą nie mogą być nigdy: obrońca/adwokat/radca prawny udzielający porady prawnej zatrzymanemu − co do faktów, o których dowiedzieli się, udzielając porady prawnej, duchowny − co do faktów, o których dowiedział się przy spowiedzi, mediator – co do faktów, o których dowiedział się od oskarżonego lub pokrzywdzonego, prowadząc postępowanie mediacyjne, z wyłączeniem informacji o przestępstwach, wobec których istnieje obowiązek denuncjacji. Pamiętaj! Składanie fałszywych zeznań lub zatajanie prawdy podczas udzielania zeznań podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Co powinieneś zrobić jeśli obawiasz się uznania za osobę podejrzaną? Na wstępie warto przybliżyć różnicę między podejrzanym a osobą podejrzaną. Zgodnie z art. 71 za podejrzanego uważa się osobę, co do której wydano postanowienie o przedstawieniu zarzutów albo której bez wydania takiego postanowienia postawiono zarzut w związku z przystąpieniem do przesłuchania w charakterze podejrzanego. Natomiast osoba podejrzana czyli tzw. faktycznie podejrzany, to osoba, w stosunku do której podjęto w postępowaniu przygotowawczym określone czynności procesowe (np. zatrzymanie, przeszukanie, przesłuchanie w trybie z art. 308 Kodeksu postępowania karnego itp.), ale nie zostały jej przedstawione zarzuty. Jeśli obawiasz się, że Twój status w śledztwie/dochodzeniu może w przyszłości ulec zmianie na „osobę podejrzaną” lub zwyczajnie chciałbyś zabezpieczyć swoje interesy w danej sprawie masz prawo poddać się przesłuchaniu w obecności swojego pełnomocnika (którym może być adwokat lub radca prawny). Wyspecjalizowany pełnomocnik najlepiej zabezpieczy Twoje prawa, zadba, aby podczas przesłuchania nie wywierano na Tobie presji oraz będzie w stanie na bieżąco wychwycić wszelkie nieprawidłowości w postępowaniu i ochronić Cię przed ich konsekwencjami. Nawet jeśli zdecydujesz się poddać przesłuchaniu bez pełnomocnika do dyspozycji masz jeszcze jeden przepis, o którym nie wspominają udzielane świadkom pouczenia, a który może okazać się pomocny w zabezpieczeniu Twojej sytuacji. Powołując się na art. 148 § 2 Kodeksu postepowania karnego masz prawo żądać zamieszczenia w protokole z pełną dokładnością wszystkiego, co dotyczy Twoich praw lub interesów. Pozwoli to zminimalizować szanse na przeinaczenie Twoich słów lub przypisanie im niewłaściwego kontekstu w późniejszych etapach postepowania. Pouczenia Art. 190. Kodeksu postępowania karnego 1. Przed rozpoczęciem przesłuchania należy uprzedzić świadka o odpowiedzialności karnej za zeznanie nieprawdy lub zatajenie prawdy. 2. W postępowaniu przygotowawczym świadek podpisuje oświadczenie, że został uprzedzony o tej odpowiedzialności. POUCZENIE O UPRAWNIENIACH I OBOWIĄZKACH ŚWIADKA W POSTĘPOWANIU KARNYM W postępowaniu karnym świadek posiada wymienione poniżej uprawnienia i obowiązki: Każda osoba wezwana w charakterze świadka ma obowiązek stawić się i złożyć zeznania (art. 177 § 1)1). Usprawiedliwienie nieobecności z powodu choroby jest możliwe wyłącznie po przedstawieniu zaświadczenia wystawionego przez lekarza sądowego. Inne zwolnienie jest niewystarczające (art. 117 § 2a). Świadkowi przysługuje zwrot kosztów stawiennictwa na wezwanie (art. 618a–618e). Nieusprawiedliwione niestawiennictwo może spowodować nałożenie kary pieniężnej, zatrzymanie lub areszt (art. 285–287). W wyjątkowych sytuacjach przesłuchanie świadka może nastąpić przy zastosowaniu wideokonferencji (art. 177 § 1a, art. 390 § 3). Jeżeli świadek nie może się stawić na wezwanie z ważnego powodu (np. choroby), można go przesłuchać w miejscu jego pobytu (art. 177 § 1a i § 2). Jeżeli istnieje wątpliwość co do stanu psychicznego lub umysłowego świadka, przesłuchanie może odbyć się z udziałem biegłego lekarza lub psychologa (art. 192 § 2). Za zgodą świadka można go poddać badaniom lub oględzinom (art. 192 § 4), a bez jego zgody pobrać odciski palców, wymaz ze śluzówki policzków, włosy, ślinę, próby pisma, zapach, wykonać fotografię lub nagrać głos (art. 192a § 1). Przesłuchanie świadka w zakresie informacji tajnych lub ściśle tajnych może być przeprowadzone tylko po zwolnieniu go przez uprawnionego przełożonego od obowiązku zachowania tajemnicy (art. 179 § 1). Świadek może odmówić zeznań w zakresie informacji zastrzeżonych lub poufnych albo tajemnicy zawodowej, chyba że sąd lub prokurator zwolni go od obowiązku zachowania tajemnicy (art. 180 § 1). Przesłuchanie w zakresie tajemnicy notarialnej, adwokackiej, tajemnicy radcy prawnego, doradcy podatkowego, tajemnicy lekarskiej, dziennikarskiej lub statystycznej może nastąpić tylko wtedy, gdy jest to niezbędne, a okoliczność nie może być ustalona na podstawie innego dowodu (art. 180 § 2). Zwolnienie dziennikarza od obowiązku zachowania tajemnicy nie może obejmować identyfikacji autora materiału prasowego, listu do redakcji lub osób, które zastrzegły swoje dane, chyba że chodzi o przestępstwa, wobec których istnieje obowiązek denuncjacji (art. 180 § 3 i § 4). W tych wypadkach sąd przesłuchuje świadka na niejawnej rozprawie (art. 181§ 1). Osoba najbliższa dla oskarżonego (np. małżonek, rodzic, dziecko, osoba pozostająca we wspólnym pożyciu) może odmówić zeznań. Prawo odmowy zeznań przysługuje także świadkowi, który w innej sprawie jest oskarżony o współudział w przestępstwie objętym postępowaniem (art. 182 § 1 i § 3). Świadek może skorzystać z prawa odmowy złożenia zeznań do chwili rozpoczęcia pierwszego zeznania w postępowaniu sądowym; poprzednio złożone zeznanie nie może wówczas służyć za dowód (art. 186 § 1). Świadek może odmówić odpowiedzi na pytanie, jeżeli mogłoby to narazić jego lub osobę dla niego najbliższą na odpowiedzialność karną (art. 183 § 1). Można zwolnić od złożenia zeznania lub odpowiedzi na pytania świadka pozostającego z oskarżonym w szczególnie bliskim stosunku osobistym (art. 185). Świadek może żądać, aby rozprawa była niejawna, jeżeli treść zeznań mogłaby narazić świadka lub osobę dla niego najbliższą na hańbę (art. 183 § 2). Świadek, który nie ukończył 15 lat i zeznaje w sprawie o przestępstwo popełnione z użyciem przemocy lub groźby, przestępstwo na tle seksualnym lub przeciwko rodzinie, lub jest pokrzywdzonym przestępstwem przeciwko wolności, jest przesłuchiwany tylko raz przez sąd, w odpowiednio przystosowanym, przyjaznym pokoju. Przesłuchanie jest nagrywane. Może być on również przesłuchany przy zastosowaniu wideokonferencji. Tylko wyjątkowo można go przesłuchać ponownie (art. 185a, art. 185b i art. 185d). Świadek pokrzywdzony przestępstwem zgwałcenia albo wykorzystania seksualnego jest przesłuchiwany przez sąd, a w zawiadomieniu o przestępstwie Policji i prokuratorowi wskazuje tylko najważniejsze fakty i dowody. Takie przesłuchanie jest nagrywane. W wypadku ponownego przesłuchania, na wniosek świadka może ono być przeprowadzone przy zastosowaniu wideokonferencji (art. 185c § 2 i § 3). Adres miejsca zamieszkania i pracy świadka nie jest ujawniany w aktach sprawy. Można go ujawnić tylko wyjątkowo (art. 148 § 2a–2c). W razie niebezpieczeństwa dla życia, zdrowia, wolności albo mienia w znacznych rozmiarach świadka lub jego najbliższych, można zachować w tajemnicy także tożsamość świadka (świadek anonimowy, art. 184). W razie zagrożenia dla życia lub zdrowia świadka lub jego najbliższych, mogą oni otrzymać ochronę Policji na czas czynności procesowej, a jeżeli stopień zagrożenia jest wysoki, mogą oni otrzymać ochronę osobistą lub pomoc w zakresie zmiany miejsca pobytu. Wniosek o udzielenie ochrony kieruje się do komendanta wojewódzkiego Policji za pośrednictwem organu prowadzącego postępowanie albo sądu (art. 1–17 ustawy z dnia 28 listopada 2014 r. o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka, Dz. U. z 2015 r. poz. 21). Świadek i jego najbliżsi mogą otrzymać pomoc prawną i psychologiczną w Sieci Pomocy dla Osób Pokrzywdzonych Przestępstwem (art. 43 § 8 pkt 2a ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy, Dz. U. Nr 90, poz. 557, z późn. zm.). Potwierdzam otrzymanie pouczenia .......................................................... (data, podpis) Treść pouczenia w językach obcych: [1] Kodeks postępowania karnego. Komentarz. J. Skorupka (red.), 2020.

wezwanie na świadka na policję